2024’te kadın cinayetleri ve şüpheli kadın ölümleri rekor düzeye yükseldi

Genel Sekreter Fidan Ataselim, “Bu kadar fazla kadın cinayetinin yaşandığı bir dönem görülmedi. Bu bir tesadüf değil.” ifadesini kullandı.

Ataselim, İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmenin yanı sıra aile odaklı politikalar ve cezasızlık sisteminin, 6284 sayılı yasanın etkin bir şekilde uygulanmamasının kadın cinayetlerini artırdığını dile getirdi.

‘Cinayetlerde genellikle ateşli silahlar kullanıldı’

Platformun raporlarına göre, 2024 yılında 280 kadın, evli oldukları erkekler, babaları veya akrabaları tarafından öldürüldü.

Bu yıl ayrıca, 19 kız çocuğu babalarının öldürmesine maruz kalırken, 9’u anneleriyle birlikte hayatını kaybetti.

Ataselim, “Kadınlar en çok aile içinde öldürülüyor. Ancak bu verilerin açıkça önümüzde durmasına rağmen, kadınları korumak yerine aile odaklı politikalar üretiliyor.” dedi.

Raporlara göre, kadınların %57’si cinayete kurban gittiğinde ateşli silah kullanıldı.

Ataselim, “Kadın cinayetlerini durdurma iradesi varsa, öncelikle bireysel silahlanmaya engel olmalıyız. Kadınların yaşamı, bu silahların bir başka cinayete yol açma ihtimaline bağlı olamaz.” şeklinde konuştu.

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’nın yaptığı açıklamaya göre, geçtiğimiz yıl ülke genelinde 106 binin üzerinde ruhsatsız silah ele geçirildi.

Bakanlık, ruhsatsız silahlarla işlenen suçlar hakkında henüz herhangi bir bilgi paylaşımında bulunmadı.

’42 failin adli sicil kaydı mevcut’

Verilere göre, bu yıl kadınları öldüren 42 failin adli sicil kaydı bulunmaktadır.

İçişleri Bakanı Yerlikaya, 2024 yılı içinde öldürülen 274 kadından 32’sinin koruma altındayken hayatını kaybettiğini belirtti.

Ataselim, birden fazla suç kaydına sahip bireylerin serbest kalmasının cinayetlerin artmasında etkili olduğunu vurgulayarak, “Cezasızlık politikalarının sona ermesi adına yıl boyunca 1000’e yakın duruşmayı takip ettik ve hâlâ göz göre göre gelen cinayetler görmekteyiz.” dedi.

“Kadın cinayetlerini durdurmak istediğimizde yasamızdan doğan haklarımızı kullanarak yürüyüş yapmaya çalıştığımızda kelepçeler takıldı.” şeklinde ekledi.

Bu yıl 259 kadının şüpheli bir şekilde hayatını kaybettiğini belirten Ataselim, bunu “bu yüzyılın utancı” olarak nitelendirerek, bu verinin bilinen en yüksek şüpheli ölüm sayısı olduğunu vurguladı.

“Kadınlar, hayata veda ettiklerinde, polis ve yargı mercileri tarafından dosyaları intihar olarak kapatılan vakalarla ve serbest kalan katillerle karşı karşıya kalıyoruz.” dedi.

‘Resmi rakamlara göre de kadın cinayetleri artıyor’

İçişleri Bakanlığı’nın açıkladığı kadın cinayetleri ile Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’nun verileri arasında uyumsuzluklar mevcut.

İçişleri Bakanlığı’nın resmi rakamlarına göre, 2022 yılında 284, 2023 yılında 309 ve 2024 yılı içinde 276 kadın cinayeti gerçekleşti.

Platform verileri ise 2022’de 334, 2023’te 315, 2024’te ise 394 kadın cinayetinin gerçekleştiğini ortaya koyuyor.

Ataselim, bu rakamlardaki farklılığa rağmen, resmi verilere göre de kadın cinayetlerinin arttığını belirtti:

“İstanbul Sözleşmesi’nden ayrıldığından bu yana kadın cinayetlerinin azaldığını iddia ettiler ancak kendi verileri bunun aksini göstermektedir. Resmi verilere göre kadın cinayetleri yükselmeye devam ediyor. Ancak şüpheli kadın ölümlerini Bakanlık verilerinde henüz göremiyoruz.” diye ekledi.

‘Kız çocukları ve genç kadınlar sayısında artış mevcut’

Verilere göre, bu yıl 18 yaşından küçük 72 kadın hayatını kaybetti.

Basın toplantısında konuşan Genç Feministler Federasyonu Temsilcisi Güneş Fadime Akşahin, 2024 yılında babaları tarafından öldürülen kız çocukları ve genç kadın sayısının arttığını belirtti.

“Bu yıl babaları tarafından 19 kız kardeşimiz hayatını kaybetti, geçen yıl bu sayı sadece 5’ti. Yani bu yıl neredeyse dört katına bir artış söz konusu. Ailelerin korunaklığının sıkça vurgulandığı bir ortamda bu durum son derece çarpıcı.” dedi.

Akşahin, ayrıca 15-25 yaş arasındaki 50 kadının öldürüldüğünü ve bu kadınlardan 16’sının eski ya da mevcut partnerleri tarafından yaşamını yitirdiğini de sözlerine ekledi.

“Genç kadınlar, ısrarlı takip durumlarında karakollara gidip yardım istediğinde, çoğunlukla ciddiye alınmıyorlar. Maalesef İkbal’in öldürülmesi bunun acı bir örneğidir.” dedi.

“Israrlı takip, 6284 sayılı yasadan faydalanılabilecek bir suç kategorisidir ve bu tür durumların cinayete dönüşmeden önce önlenmesi mümkün.” diye ekledi.

2024’te Kadın Cinayetleri Üzerine Veriler

Platformun verilerine göre, 2024 yılında en çok kadın cinayeti, evlerinde ve aile üyeleri tarafından işlendi.

394 kadından 111’i boşanma, barışmayı reddetme gibi kendi hayatlarına dair kararlar almak istedikleri için öldürüldü; 21’i ekonomik sebeplerle ve 2’si nefret suçları nedeniyle öldürüldü. 27’sinin ise ölüm nedeni tespit edilemedi.

233 kadının cinayet nedeni ise belirsiz kaldı.

Kadınların 226’sı evde, 76’sı sokakta, 13’ü ıssız yerlerde, 13’ü kamusal alanlarda, 13’ü araçlarda, 10’u iş yerlerinde, 6’sı su kenarında, 5’i açık alanlarda, 4’ü otelde, 3’ü eğlence mekanlarında ve 5’i ise başka yerlerde bulunarak öldürüldü.

20 kadının öldürülme yeri ise henüz tespit edilmedi.

394 kadının 166’sı evli olduğu erkek, 45’i sevgilisi, 31’i babası, 30’u eski eşi, 29’u tanıdıkları biri, 25’i akrabası ve 23’ü eski sevgilileri tarafından öldürüldü. 9 kadının ise katilleri ile olan ilişkisi belirsiz.

Bu yıl toplamda 280 kadın aile üyeleri tarafından öldürüldü.

Kadınların 222’si ateşli silahlarla, 113’ü kesici aletlerle, 33’ü boğulma sonucu, 14’ü darp edilerek, 3’ü yakılarak, 1’i yüksekten düşerek ve 1’i de çeşitli silahlarla öldürüldü.

Temmuz ayında, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, emniyet ve jandarmadaki kadına yönelik şiddetle mücadele birimlerinin sayısının 1287’ye çıkarıldığını ve kurum içi eğitimler verildiğini bildirdi.

“Bu mücadelede, şiddeti doğuran nedenlerin ortadan kaldırılması ve farkındalık artırma programlarının yaygınlaştırılması temel önceliklerimizden biri.” diyen Yerlikaya, bakanlığın birimlerinde erkek çalışanlara kadın-erkek eşitliği eğitimi verileceğini açıkladı.

Ayrıca uzaktan eğitim sistemi ile erkek çalışanlara aile içindeki ve kadına yönelik şiddetin önlenmesi üzerine eğitimlerin verileceğini belirten Yerlikaya, “Kadına yönelik şiddetle mücadelemizi kararlılıkla sürdüreceğiz.” dedi.