Nurdoğan ARSLAN ERGÜN
Yaklaşık bir yıldır sanayici için ciddi bir sorun olmaya başlayan finansa erişim konusunda atılan adımlar olumlu karşılık bulsa da kredi maliyetlerinin halen yüksek olmasına dönük eleştiriler sürüyor. İstanbul Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği Başkanı Erkan Özkan, “Standart faiz oranları yerine yatırımlara dönük kredilerde faiz oranları proje bazlı belirlensin” önerisi getirdi. Faiz oranlarının halen çok yüksek olduğunu dile getiren Özkan, “Bugün faiz oranları yüzde 50-60’ı geçiyor.
Bunu uygulamak yerine istihdama katkı sağlayacak, ihracata dönük, yeşil dönüşüme katkı sunacak projelerine gerekirse faizsiz kredi verilsin. Ama burada kritik konu, proje ve sonrasının kontrol ve denetiminin sağlanması. Bunlar sağlanırsa krediler de gerçek projelere gider” dedi.
“Yüzde 50 faizli kredi ile yatırım yapılmaz”
Türkiye’de sanayicinin birikmiş sermayesi olmadığını ifade eden Özkan, “Sanayicinin maksimum kazancı yüzde 20. Yüzde 50 ile kredi alıp yüzde 20 kazanıyorsan hangi yatırımdan söz edilebilir ki! Yüzde 30’u kim karşılayacak? Hangi alanda sanayicisi olursanız olun öyle kenarda milyarlarca dolarınız olmaz.
Zaten yüzde 17 kapasite kaybı da varken neden yatırım yapılsın?” diye konuştu. Eximbank kredilerinin de kullanılabilir noktada olmadığını savunan Özkan, “Eximbank yüzde 47 faiz uyguluyor, yüzde 20 para kazanıp yüzde 47’yi nasıl ödeyeceksiniz? Bizim dünya rekabetinde en büyük sorunumuz fiyat tutturamamak. Şimdi biz bu kredi maliyetlerini nereden karşılayacağız? Fiyatlayacağız yani daha da pahalı olacağız. Yine aynı noktaya geliyoruz; Eximbank ya da devlet bankaları ciddi yatırımlara faizsiz ya da çok düşük faizli kredi verebilir” şeklinde konuştu.
‘’Kendi paramızla yaşamayı öğreneceğiz”
Ekonomideki sıkılaşma politikalarına yönelik de yorum yapan Özkan, “2024 herkesin ayağını yorganına göre uzatması gereken bir yıl olacak. Sıkı para politikaları uygulanacak. Faiz politikalarında değişiklik olmayacak.
Haliyle sanayici bankalardaki rahat paraya ulaşamayacak. Öz sermayesi olanlar ayakta kalacak. Bir şey olması için dünyadan para girişi olması lazım. Ama böyle bir para girişi beklemiyorum” yorumunu yaptı. Özkan’a göre, bu zamana kadar yapılan fütursuz harcamalar kontrol altına alınmaya çalışılacak. Son bir yıl öncesine kadar verilen kredilerin amacı dışında kullanıldığına da atıfta bulunan Özkan, “O nedenle her ne kadar işimize gelmese de bugün uygulanan ekonomi politikaları daha doğru.
Kendi paramızla yaşamayı öğreneceğiz, yedek akçe yapmaya başlayacağız. Ama bunu kamudan özel sektöre tüm ülke olarak yapmak zorundayız” dedi. Mobilya sektörü için İstanbul’da iki ihtisas OSB kurulması önerisini yineleyen Özkan, “İstihdamı İstanbul’dan taşıyamayacağımıza göre mobilya sektörü için şehrin iki yakasında iki ayrı OSB kurulması zorunlu. Mobilya, kağıt ve orman ürünleri sektörünün sorunları ve çözümleri ortak.
OSB’de ortak çıraklık okulundan tutun da Ar-Ge’ye kadar ortak merkezler olmalı ” diye konuştu. Başka bir kritik noktayı da İstanbul’da uluslararası normlarda bir fuar merkezi olarak gösteren Özkan, bunun tüm sektörlerin ihtiyacı olduğunu belirtti. Özkan’ın vurgu yaptığı önemli konulardan biri de istihdam sorunu oldu. İnsan kaynağına ulaşımın ciddi sorun olmaya başladığını söyleyen Özkan, bu noktada eğitimle ilgili politikaların yeniden gözden geçirilmesi gerekliliğine vurgu yaptı.
“ABD’den %1 pay almaya çalışıyoruz”
ABD’nin mobilya ithalatının 50 milyar dolar olduğunu hatırlatan Erkan Özkan, “Biz ABD pazarından yüzde 1 pay alsak bile büyük bir rakam. Ama biz toplam ihracatımızın yüzde 5’ini ancak yapabiliyoruz” dedi. Mobilya sektörü olarak dünyanın ilk 10 büyük üreticisine yapılan satışların düşük kaldığını söyleyen Özkan, öte yandan Avrupa pazarında yaşanan durgunluğa rağmen ana pazar olmaya devam edeceğini belirtti. Özkan, “Avrupa stabil giden bir pazar. ‘Canım sıkıldı başka ülkeye gideyim’ demezler ya da diğer bölgelerde olduğu gibi siyasi ilişkiler ticari ilişkilere çok yansımaz. Mesela Suudi Arabistan iyi bir pazarımızken birden bozuldu, şimdi yeniden açıldı. İran yine öyle ilk 10 pazarımızdan biriyken 50’ye giremez oldu. Ama Avrupa öyle değil, sürekli olacak bir pazarımız” dedi.
“Rekabette Vietnam sürpriz yaptı”
Mobilya sektöründe en büyük üreticinin Çin olduğunu söyleyen Erkan Özkan, “Çin, ABD, İtalya, Almanya, Polonya, İspanya’dan sonra biz geliyorduk. Ama şimdi Vietnam ortaya çıktı. Vietnam, mobilyada tarihi olmayan bir ülke ama sürpriz bir şekilde devler ligine girdi. Çünkü orada büyüme devlet politikası haline geldi. Vietnam ihracatçı bir pazar, kendisi için üretmiyor” dedi.
